 |
| fot. Konfederacja |
- Grzegorz Płaczek, przewodniczący Klubu Poselskiego Konfederacja, publicznie krytykuje mechanizm tzw. offsetu klimatycznego, uznając go za jedno z najbardziej kontrowersyjnych narzędzi realizacji polityki klimatycznej Unii Europejskiej.
- W jego ocenie mechanizm ten nie prowadzi do realnej redukcji emisji dwutlenku węgla, a jedynie tworzy wrażenie postępu w walce ze zmianami klimatu.
Jak wskazuje Płaczek, offset klimatyczny polega na tym, że podmioty emitujące CO₂ - zamiast ograniczać emisje u źródła - finansują projekty redukcyjne w innych częściach świata, głównie w Afryce i Azji. Najczęściej są to programy wymiany tradycyjnych pieców kuchennych na urządzenia uznawane za bardziej ekologiczne.
Uzyskane w ten sposób „oszczędności emisji” są przeliczane na tzw. kredyty węglowe, które następnie trafiają na międzynarodowe rynki i mogą być wykazywane przez europejskie lub północnoamerykańskie firmy jako kompensacja własnych emisji.
Zdaniem Płaczka, praktyczne efekty takich projektów są wątpliwe. Polityk twierdzi, że nowe urządzenia często nie są dostosowane do lokalnych warunków, ulegają szybkim awariom lub w ogóle nie są używane, podczas gdy gospodarstwa domowe nadal korzystają z tradycyjnych palenisk. W konsekwencji - jak podkreśla - emisje CO₂ po stronie rzeczywistych emitentów w Europie pozostają bez zmian, a cały system funkcjonuje głównie na poziomie księgowym i sprawozdawczym.
Płaczek uważa, że offset klimatyczny umożliwia instytucjom i firmom deklarowanie „neutralności klimatycznej” bez rzeczywistej transformacji technologicznej. W jego opinii mechanizm ten sprzyja utrzymywaniu obecnych poziomów emisji, jednocześnie pozwalając decydentom politycznym ogłaszać sukcesy w realizacji celów klimatycznych. Krytykuje przy tym brak szerokiej debaty publicznej na temat funkcjonowania offsetu oraz niewystarczające zainteresowanie mediów tym zagadnieniem.
Płaczek odnosi swoje stanowisko do polityki klimatycznej prowadzonej przez Unia Europejska, wskazując na rolę Komisji Europejskiej kierowanej przez Ursula von der Leyen. Jego zdaniem obecny model transformacji energetycznej opiera się bardziej na założeniach ideologicznych niż na rachunku ekonomicznym i realnej ocenie skutków gospodarczych. Wskazuje m.in. na rosnące ceny energii w Europie, spadek konkurencyjności przemysłu oraz przenoszenie produkcji poza UE.
Według Płaczka offset klimatyczny stał się symbolem szerszego problemu polityki klimatycznej — narzędzi, które dobrze prezentują się w dokumentach strategicznych i raportach, lecz nie przekładają się na faktyczne ograniczenie globalnych emisji. Mechanizm ten służy przede wszystkim podtrzymywaniu narracji o skuteczności Zielonego Ładu, a nie rozwiązywaniu podstawowych wyzwań klimatycznych i energetycznych Europy.
